Node.js to wieloplatformowe, darmowe środowisko uruchomieniowe o otwartym kodzie, które pozwala na wykonywanie kodu JavaScript po stronie serwera. Stworzone w 2009 roku, zrewolucjonizowało tworzenie aplikacji webowych, umożliwiając programistom używanie jednego języka (JavaScript) zarówno dla frontendu, jak i backendu. U jego podstaw leży potężny silnik V8 (stworzony przez Google dla przeglądarki Chrome) oraz biblioteka libUV, która zarządza asynchronicznymi operacjami wejścia-wyjścia.
Największą siłą i cechą wyróżniającą Node.js jest jego model oparty na asynchroniczności i nieblokującej obsłudze operacji wejścia/wyjścia (I/O). W tradycyjnych, wielowątkowych serwerach (jak Apache), każde przychodzące połączenie blokuje jeden wątek, który czeka na zakończenie operacji (np. odczytu z bazy danych). Przy dużej liczbie jednoczesnych użytkowników prowadzi to do szybkiego wyczerpania zasobów.
Node.js podchodzi do tego inaczej:
Ten model sprawia, że Node.js jest idealnym wyborem do budowy wysoko skalowalnych systemów online, takich jak serwery API, aplikacje czasu rzeczywistego (czaty, gry) czy mikroserwisy.
Siła Node.js leży nie tylko w jego architekturze, ale również w gigantycznym ekosystemie narzędzi, który go otacza.
NPM to największe na świecie repozytorium otwartego oprogramowania. Dzięki niemu deweloperzy mają do dyspozycji miliony gotowych do użycia bibliotek (pakietów) i narzędzi, co drastycznie przyspiesza pracę przy tworzeniu systemów dedykowanych. Za pomocą prostej komendy `npm install` można dodać do projektu dowolną funkcjonalność, od frameworków webowych po narzędzia do pracy z datami czy grafiką.
Chociaż Node.js dostarcza wbudowany moduł `http` do tworzenia serwerów, w praktyce nikt nie używa go bezpośrednio. Standardem jest korzystanie z frameworków, które upraszczają ten proces. Najpopularniejsze z nich to:
| Framework | Charakterystyka |
|---|---|
| Express.js | Minimalistyczny i elastyczny, od lat de facto standard w świecie Node.js. |
| NestJS | Nowoczesny, w pełni oparty na TypeScript, dostarcza uporządkowaną architekturę inspirowaną Angularem. |
| Fastify | Skupiony na maksymalnej wydajności, często szybszy od Expressa. |
// 1. Zaimportuj bibliotekę Express
const express = require('express');
// 2. Stwórz instancję aplikacji
const app = express();
const port = 3000;
// 3. Zdefiniuj endpoint, który odpowie na żądanie GET
app.get('/', (req, res) => {
res.send('Hello World!');
});
// 4. Uruchom serwer i nasłuchuj na porcie 3000
app.listen(port, () => {
console.log(`Aplikacja nasłuchuje na porcie ${port}`);
});
Podsumowując, Node.js to potężne i dojrzałe środowisko, które zrewolucjonizowało świat backendu. Jego model oparty na asynchroniczności i gigantyczny ekosystem NPM sprawiają, że jest to doskonały wybór do budowy szybkich i skalowalnych aplikacji webowych, API oraz mikroserwisów. Siłę Node.js potwierdza fakt, że jest on używany przez największe firmy technologiczne na świecie, takie jak Netflix, Uber czy LinkedIn.